Wat wil de SP met mentale gezondheid en middelengebruik?

Toekomstvisie

Goede geestelijke gezondheidszorg is onmisbaar voor onze samenleving. Met goede ggz kunnen we persoonlijke drama’s voorkomen, maar ook maatschappelijke kosten die samenhangen met bijvoorbeeld overlast, zelfdoding, vervuiling en verslaving. We maken een einde aan de marktwerking binnen de ggz, net zoals we dit voor de rest van de zorg willen doen. Er komt een Nationaal Zorgfonds, waarbij ook de ggz voortaan helemaal vergoed wordt. Daarnaast willen we toe naar een ander financieringssysteem voor de ggz. Het huidige kabinet heeft hiervoor al een aantal stappen gezet met het zogenaamde zorgprestatiemodel, maar dit model lost de fundamentele problemen met de huidige bekostiging niet op. Daarnaast wordt voor de verdere doorontwikkeling van dit model zeer gevoelige informatie van patiënten opgevraagd door de Nederlandse Zorgautoriteit en wij als partij maken hier ons grote zorgen over. De SP pleit er dan ook voor om de ggz te financieren op basis van zorgbehoefte, zoals populatiebekostiging.

Middelengebruik

Als SP willen we de verkoop van softdrugs voor gebruik in Nederland reguleren en legaliseren.
Dit is namelijk de meest effectieve manier om drugscriminaliteit tegen te gaan. Zo kunnen we ook de veiligheid van softdrugs beter controleren en belasting innen bij een miljardenindustrie. Alle drugsgebruik ontmoedigen we, maar gebruikers van drugs criminaliseren we niet. Tegelijkertijd vinden we dat er meer ingezet moet worden op preventie en het geven van goede voorlichting aan de jeugd. Handel in harddrugs moet strafbaar blijven. We willen structureel onderzoek naar de schade van drugs, om de lijst met verboden harddrugs actueel te houden.

Zowel de tabaks- als alcoholproducenten maken exorbitante winsten, terwijl ze de kosten op de samenleving afwentelen. Wij zijn voor een stevige aanpak van deze producenten en hun lobby. We gaan producenten van ongezonde producten strenger controleren en reguleren. Er komt een algeheel verbod op tabakreclames (die nog toegestaan zijn in uitgezonderde speciaalzaken) en alcoholreclames. Als het specifiek om roken gaat dan zetten we ons in voor de Rookvrije Generatie. De SP staat achter het beleid dat het aantal verkooppunten voor tabak verminderd moet worden, waarbij ook gebruik gemaakt wordt van een vergunningsstelsel, zodat het aantal en de plaatsing van tabaksverkooppunten beter gereguleerd kan worden. Verder willen we de verkoop van e-sigaretten/vapes zoveel mogelijk aan banden leggen. Als SP willen we kijken of we het kunnen registeren als geneesmiddel. Zo kunnen de rokers die willen stoppen, het middel nog wel gebruiken als een minder schadelijk alternatief voor sigaretten in het kader van het afkicken van hun sigarettenverslaving en kunnen we de jongeren dan de toegang ontnemen.

Tot slot is de SP is voorstander van een streng gokbeleid. Op ons initiatief komt er een verbod op reclames voor online gokken. Wij gaan dit verbod uitbreiden naar een totaalverbod op gokreclames. De SP was tegen de opening van de online gokmarkt. Wat de SP betreft is onderdeel van een restrictief gokbeleid dat er strenge regels moeten gelden voor kansspelaanbieders om voor een goed verslavingspreventiebeleid te zorgen, maar ook dat mensen niet ongevraagd geconfronteerd worden met gokreclames of andere uitingen die aanzetten tot gokken.

Wachtlijsten & toegankelijkheid

Het aantal mensen op de wachtlijst voor de ggz is gestegen. Volgens de Nederlandse Zorgautoriteit wachten 84.000 mensen op een behandeling. De wachtlijsten in de ggz is de SP al lang een doorn in het oog. Mensen die zorg nodig hebben moeten deze zorg ook (zo snel mogelijk) krijgen. Zorgverzekeraars hebben een zorgplicht en als SP vinden we dat zorgverzekeraars zich aan deze plicht dienen te houden.

In de aanpak van de wachtlijsten in de GGZ zijn voldoende aanbod, budget en professionals nodig. Het huidige personeelstekort en gebrek aan aanbod is een gevolg van bewust afbraakbeleid. Er is bezuinigd en door de macht van verzekeraars en de hoge administratieve lasten is bijvoorbeeld personeel dit veld uitgejaagd. Als SP gaan we de zorg weer opbouwen. Er mag niet bezuinigd worden op de ggz en het aantal bedden in instellingen mag niet zomaar verder afgebouwd worden totdat de opbouw van ambulante voorzieningen aantoonbaar op orde is. Daarnaast dienen de adviezen van het Capaciteitsorgaan voor de beroepen in de geestelijke gezondheid te worden opgevolgd, iets wat het huidige kabinet niet gedaan heeft. Mensen die lichte zorg nodig hebben kunnen ook terecht bij de POH-ggz als dit uitkomst biedt. Tot slot wil de SP toe naar een ander zorgsysteem, waarbij een einde komt aan de macht van verzekeraars, waarbij zorgverleners meer zeggenschap krijgen en de bekostiging op basis van zorgbehoefte is geregeld.

Kwaliteit van de zorg

Een kwalitatief goede geestelijke gezondheidszorg waarbij de professionals (in overleg met degene die zorg nodig heeft) besluiten welke zorg nodig is, moet centraal staan. De professional moet hierbij niet geconfronteerd worden met onnodige administratieve werkzaamheden. Als het gaat om de kwaliteit van de ggz wil de SP in eerste instantie een einde aan de concurrentie tussen de verschillende instellingen. De SP wil een einde aan alle marktwerking in de zorg, en zeker ook in de ggz, en een terugkeer van de menselijke maat. Door het afschaffen van de zorgverzekeraars en de marktwerking in de ggz wordt ervoor gezorgd dat een ggz-instelling niet geconfronteerd wordt met allerlei onderhandelingen en door verschillende partijen verschillende opgelegde administratieve eisen. Administratieve handelingen voor controle moeten eenvoudig en uniform zijn (niet iedere instantie zijn eigen normen) en moeten op draagvlak kunnen rekenen. Administratie die als niet zinvol wordt ervaren door de professionals moet worden weggesnoeid. Door het verminderen van administratieve lasten zal ook de werkdruk verminderen en het werkplezier toenemen.

Het is ongewenst dat de wachtlijsten voor de ernstige problematiek extra lang zijn omdat deze casussen minder snel worden opgepakt vanwege het zogenaamde ‘krenten uit de pap halen’ verhaal dat vooral door commerciële ggz-instellingen wordt toegepast. Het is ongewenst dat de organisatie van de ggz meer geënt is op een ‘verdienmodel’ dan op kwalitatief goede zorg. We maken een einde aan dit verdienmodel en gaan toe naar een bekostiging op basis van zorgbehoefte. Voor een goede kwaliteit van zorg is het essentieel dat er voldoende professionals zijn, de adviezen van het Capaciteitsorgaan op het gebied van GGZ moeten dan ook opgevolgd worden. Dit betekent onder andere dat er meer opleidingsplekken beschikbaar moeten zijn. Hiervoor moet voldoende budget beschikbaar worden gesteld.

Ervaringsdeskundigheid

Ervaringsdeskundigen kunnen een waardevolle aanvulling zijn op de zorg en ondersteuning tijdens een ggz-behandeling. Door de inzet van ervaringsdeskundigen zal er meer tijd en aandacht zijn voor de persoon en is er meer ruimte voor maatwerk. Overigens geldt voor de SP dat dergelijke zorg en/of ondersteuning door niet-opgeleide mensen niet de zorg en ondersteuning van BIG-geregistreerde ggz-professionals geheel kan vervangen, maar wel een interessante en relevante aanvulling kan zijn. Om dergelijke zorg mogelijk te maken en te stimuleren is het van belang dat hiervoor voldoende financiële regelingen beschikbaar zijn. De SP zal de ontwikkelingen op dit gebied nauw volgen en waar nodig hier op acteren

Ouderen

Ouderen verdienen goede zorg. Daar hoort wat de SP betreft bij dat ouderen oud moeten kunnen worden in hun eigen buurt. Voor ouderen voor wie het thuis wonen niet meer gaat, die kampen met eenzaamheid of gevoelens van onveiligheid, stelt de SP het Zorgbuurthuis voor en recent is er één daadwerkelijk in Oss geopend. Het Zorgbuurthuis is daarbij toegankelijk voor ouderen met een kleine portemonnee. Dit is een kleinschalige zorgvoorziening dat zoveel mogelijk overeenkomt met een gewoon woonhuis. De partner, ook al heeft de één zorg nodig en de ander niet, is hier ook welkom. Zorg is hierbij nadrukkelijk ook aandacht voor welzijn en kwaliteit van leven. Voor de mens is het van groot belang dat er een sociaal leven en sociaal netwerk is. Met het ouder worden wordt juist het sociaal netwerk namelijk vaak onzekerder. Optrekken met tijdgenoten, die gelijke herinneringen delen, kan in deze periode van het leven helpen. Daarom is het Zorgbuurthuis georganiseerd op de schaal van de buurt, want daar waar we wonen hebben we een sociaal netwerk, onze buren zijn bekend en onze buurtgemeenschap is vertrouwd. Daarnaast zijn daar de mensen die mantelzorg verlenen, de vrijwilligers die zich willen inzetten voor hun eigen buurt en de buren en de bekende gezichten. In je eigen buurt is het veel gemakkelijker om vrijwilligerswerk te doen. Geen anonimiteit of grootschaligheid, maar als onderdeel van een betrokken gemeenschap.

Bij het Zorgbuurthuis wordt de buurt dus zoveel mogelijk betrokken. Naast buurtgenoten die zich door de nabijheid gemakkelijker kunnen inzetten als vrijwilliger, zorgt een inloopfunctie ervoor dat ouderen die nog thuis wonen onderdeel worden en blijven van deze gemeenschap. Vast personeel en dus vaste gezichten maakt dat de zorg persoonlijk, vertrouwd en goed is. Zij kennen de mensen die er wonen, kennen hun achtergronden, hun familie en kennissen. Zij weten wat er nodig is en waar mensen behoefte aan hebben. Persoonlijke zorg kunnen geven geeft voldoening. En hoe leuker het werk voor de zorgverleners is, des te groter de kans dat we straks genoeg mensen hebben die liefdevol en zorgvuldig willen verzorgen.